Door: Sanne van den Boer (Mommunity mama)
Ik kan de keren dat mijn kinderen onder narcose zijn geweest helaas niet meer op één hand tellen. Hoewel ik het graag anders had gezien durf ik mezelf inmiddels dus ervaringsdeskundige te noemen op dit gebied. Nu hoor ik je denken: “Maar jij bent als verpleegkundige toch sowieso ervaringsdeskundig?” Dat klopt, maar na al deze keren aan de andere kant van het bed, kan ik je zeggen dat de rol van moeder compleet anders is als die van zorgverlener. Gaat jouw kind binnenkort ook onder narcose? Onder de afbeelding geef ik vanuit mijn mama-ervaring tips hoe jij én jouw kind de narcose zo relaxed mogelijk doorkomen.
Voorbereiding
De dag dat jij en je kind te horen krijgen dat er een ingreep plaats moet vinden, groot of klein, kan best heftig zijn. Er komen veel vragen op je af en ook logistiek zul je misschien zaken moeten plannen voor bijvoorbeeld je werk, school of oppas voor andere kinderen. Het is handig deze vragen op te schrijven. Wellicht is er tussentijds nog een controle afspraak waarbij je deze aan de arts kunt stellen en wanneer dit niet het geval is kun je deze mogelijk via een zorgportaal of polikliniek laten beantwoorden. Wees nooit bang om domme vragen te stellen, want hoe cliché ook; Domme vragen bestaan niet!
De daadwerkelijke planning voor een ingreep is over het algemeen pas kort vooraf bekend en het is om deze reden slim alvast een plan op te stellen voor wanneer het zover is. Denk aan het inseinen van een opa of oma, werkgever of juf/meester. Het komt bij geen van allen dan als een verrassing wanneer het daadwerkelijk zo ver is. Let op: Een ingreep is geplande zorg en valt om deze reden niet onder het zorgverlof dat opgenomen kan worden bij je werkgever. In sommige gevallen kan in overeenstemming gekozen worden voor calamiteitenverlof, maar meestal dienen toch eigen uren opgenomen te worden.
Nadat de meest praktische zaken geregeld zijn is er ruimte voor de voorbereiding van je kind. In het ziekenhuis wijzen ze je vaak al op beschikbaar materiaal online en in sommige gevallen krijg je ook een en ander mee om thuis te gebruiken. Denk hierbij aan een narcosekapje (afhankelijk van de leeftijd van het kind en het gewicht zal er een keuze gemaakt worden tussen het in slaap brengen met een kapje óf een infuus. Vind jouw kind een prikje spannend? Vraag dan of je Emla zalf mag aanbrengen op de huid van je kind om deze lokaal te verdoven), buisje voor in het oor of operatiemuts. Wist je echter dat er ook heel veel kinderboeken zijn die je in aanloop naar de operatiedatum toe met je kind kunt lezen? Nijntje of Bobbi in het ziekenhuis zijn hier voorbeelden van. Voor oudere kinderen (tussen vier en tien jaar) is er de serie van ‘De Ziekenboeg’. Dit zijn 22 kinderboeken die allemaal een specifiek gezondheidsprobleem behandelen: van epilepsie tot buikpijn en van amandelen knippen tot buisjes in oren. Tip: Begin niet te vroeg met de voorbereiding van jouw kind, want dit kan eventuele onrust alleen maar versterken. Persoonlijk deed ik dit dan ook vaak een week vooraf pas. Naast samen lezen is het ook fijn om de ziekenhuistas met elkaar in te pakken (afhankelijk van de leeftijd van je kind). Tijdens het klaarleggen van de spullen kun je direct vertellen waar deze voor zijn, bijvoorbeeld een pyjama omdat je kind een nachtje moet blijven slapen of een doosje pijnstilling omdat hij of zij mogelijk pijn kan hebben nadien. Wees vooral eerlijk tegen je kind. Informatie weghouden of verdraaien zorgt ervoor dat jouw kind nadien minder vertrouwen in jou als ouder heeft. Houdt hierbij uiteraard wel rekening met de leeftijd van je kindje. Een dreumes uitleggen dat hij of zij in een kunstmatige slaap wordt gebracht heeft uiteraard weinig meerwaarde!
De dag zelf
Is de dag van de operatie aangebroken? Spannend. Probeer dit echter niet af te stralen op je kindje. Waar mogelijk, afhankelijk van het tijdstip van de ingreep, houd je jullie dagelijkse routine zoveel mogelijk aan. Zo liet ik mijn zoon soms nog een ochtend naar school gaan als ik wist dat hij pas in de middag geholpen werd en ging met mijn dochter ook gewoon tandenpoetsen gedurende het ochtendritueel ondanks dat zij geen ontbijt mocht nemen. Met dit laatste dien je namelijk wel rekening te houden, want je kind moet nuchter zijn voor de operatie. Het specifieke beleid hierin wordt bepaald door het ziekenhuis, de ingreep en leeftijd van je kind. Tip: Vraag specifiek na tot hoelang voor de operatie je baby nog borstvoeding mag, want dit mag vaak langer als gewone voeding. Belangrijk is om je kind af te leiden van hetgeen hem of haar te wachten staat. Natuurlijk kun je samen nog eens kijken naar één van de voorleesboeken over het ziekenhuis of de materialen die daarbij horen, maar het grootste gedeelte van de voorbereiding heeft eerder die week al plaatsgevonden. Er op de dag van de operatie continu mee bezig zijn maakt de spanning voor sommige kinderen extreem hoog waardoor ze bang, verdrietig of boos kunnen raken.
Eenmaal in het ziekenhuis blijft deze afleiding belangrijk. Meestal hebben ze daar genoeg materialen om je kindje mee te vermaken, maar om zeker te zijn kun je ook het lievelingsspeelgoed van je kind meenemen of juist iets nieuws aanschaffen speciaal voor dit moment. Houd er rekening mee dat het kan zijn dat je kindje op een meerpersoonskamer verblijft en apparaten met veel geluid niet heel vriendelijk zijn in dat geval. Een stickerboek, Lego set (neem wel een zakje mee voor de kleine onderdelen) of dokter Barbie kunnen ook gebruikt worden om in bed te spelen.
Als ouder blijf je constant bij je kindje totdat hij/zij in slaap is gebracht. Genoeg afleiding dus! Zorg echter ook dat jij, voor de tijd dat je kind op de operatiekamer is, iets bij hebt om je gedachten te verzetten. Meestal wacht je op de kamer en is het handig in de ziekenhuistas een boek, laptop of misschien zelfs breipatroon te stoppen. In sommige gevallen gaat het om een korte narcose en wacht je nabij de uitslaapkamer. Controleer even of je je mobiele telefoon (op stille stand) in je broekzak mag stoppen zodat je toch nog even doelloos door onze blogs kunt scrollen óf tickets kunt bestellen voor één van onze fantastische evenementen! Het is tot slot ook handig iets te eten mee te brengen. Uit coulance at ik vaak ook niets (of heel stiekem) en nam ik pas een eerste maaltijd of tussendoortje als mijn kids op de operatiekamer waren.
Na de operatie
Het is geen fabel dat kinderen, in de meeste gevallen, met dezelfde emotie uit de narcose komen als dat ze er in gaan. Een verdrietig, angstig kindje komt er meestal huilend uit terwijl een relaxed kind vaak rustig wakker wordt. Ik kan jullie nu de truc vertellen “Hoe laat jij je kind helemaal zen in slaap vallen”, maar helaas ken ik hem niet. Wel weet ik dat het meewerkt om tijdens het onder narcose brengen je kindje op schoot te houden (als dit mag van het personeel) en tegen hem / haar te blijven praten. Vertel een droom of zing een rustig liedje dat jullie samen vaker luisteren. Desondanks kan ik uit ervaring vertellen dat dit niet altijd zal helpen. Komt jouw kind toch onrustig uit de narcose? Probeer hem / haar gerust te stellen. Misschien mag hij / zij wel even bij je komen zitten of een waterijsje eten. De rest van de dag (of zelfs week) kan je kindje last blijven houden van deze onrust. Hij of zij kan meer vermoeid zijn en de prikkels verwerken door bozer of verdrietiger te zijn als anders. Er zit niets anders op dan je kind te omarmen en ruimte te geven de operatie te verwerken. In ons geval hielp het om juist ook nadien regelmatig boekjes te lezen over het ziekenhuis. Geef je kind de ruimte om te vertellen over zijn / haar ervaring en je zult zien dat in de loop der tijd de onrust weer plaatsmaakt voor rust, ritme en regelmaat. Schat zelf in wanneer je kind eraan toe is de dagelijkse routine weer op te pakken en dat geldt ook voor het ontvangen van ziekenbezoek. Mijn ervaring leert dat, afhankelijk van het soort operatie, dezelfde dag meestal niet het meest geschikt is. Ze kunnen nog lang genoeg verwend worden!
Heel veel sterkte!
Liefs Sanne
Comments